İmadəddin Nəsimi

"Qəzəl"

Məndə sığar iki cahan, mən bu cahana sığmazam!

Gövhəri-laməkan¹mənəm, kövnü məkana² sığmazam!

Ərş³ ilə fərşü kafü nun⁴, məndə bulundu cümlə çun,

Kəs sözünü və əbsəm⁵ ol, şərhü bəyanə sığmazam.

Kövnü məkandır ayətim⁶, zatinədir⁷ bidayətim⁸,

Sən bu nişanla bil məni, bil ki, nişanə sığmazam.

Kimsə gümanı zənnilə olmadı həqqilə biliş,

Həqqi bilən bilir ki, mən zənnü gümanə sığmazam.

Surətə baxü məniyi surət içində tanı kim,

Cismilə can mənəm, vəli, cismilə canə sığmazam.

 

Həm sədəfəm, həm inciyəm, həşrü⁹ sirat¹⁰ əsənciyəm¹¹,

Bunca qümaşü rəxt¹² ilə mən bu dükanə sığmazam.

Gənci-nihan¹³ mənəm, mən uş, eyni-əyan mənəm,

mən uş

Gövhəri-kan¹⁴ mənəm, mən uş, bəhrəvü kanə¹⁵

sığmazam.

Gərçi-mühiti-əzəməm, adım Adəmdir, adəməm,

Tur¹⁶ ilə kün-fəkan mənəm, mən bu məkanə sığmazam.

Can ilə həm cahan mənəm, dəhrilə¹⁷ həm zaman mənəm,

Gör bu lətifəyi ki, mən, dəhrü zəmanə sığmazam.

Əncüm¹⁸ ilə fələk mənəm, vəhy ilə həm mələk mənəm,

Çək dilini və əbsəm ol, mən bu lisanə sığmazam.

Zərrə mənəm, günəş mənəm, çar ilə pəncü şeş mənəm,

Surəti gör bəyanilə, çünki bəyanə sığmazam.

 

Zatiləyəm sifat ilə, gülşəkərəm nəbat ilə,

Qədriləyəm bərat¹⁹ ilə, püstə dəhanə sığmazam.

Şəhd²⁰ ilə həm şəkər mənəm, şəms²¹ mənəm,

qəmər²² mənəm,

Ruhi-rəvan²³ bağışlaram, ruhi-rəvanə sığmazam.

Tir²⁴ mənəm, kəman mənəm, pir mənəm, cavan mənəm,

Dövləti-cavidan²⁵ mənəm, ayinədanə²⁶ sığmazam.

Gərçi bu gün Nəsimiyəm, haşimiyəm²⁷, qüreyşiyəm²⁸,

Məndən uludur ayətim, ayətə, şanə sığmazam.

______________________________

1. Gövhəri laməkan -yeri bilinməyən gövhər.

2. Kövnü məkan -aləm, kainat

3. Ərş - qübbə,göy qübbəsi, taxt tac

4. Kafünun (qısaldılmış şəkli künfəyakün) - aləm, dünya,alt -üst,xaos,darmadağın Quran ayələrində olan oldu

5. Əbsəm -dilsiz

6. Ayə -Quranın hər surəsinin tərkib hissəsini təşkil edən misra.

7. Zat - mahiyyət, şəxs, subyekt.

8. Bidayət- başlanğıclar.

9. Həşr -toplanma. İslama görə giyamət günü ölülərin dirilib sorğu

-suala tutulmaq üçün cəmlənməsi.

10. Sirat - yol. Qıl körpüsü.

11. Əsənlik - sağlıq, sağlamlıq.

12. Rəxt -qoşu ləvazimatı, səfər ləvazimatı, ev avadanlığı,paltar.

13. Gənci nihan -gizli xəzinə

14. Gövhəri -kan - daş -qaş mədəni.

15. kan - mənbə, mədən.

16. Tur - dağ.

17. Dəhr - zaman, dövr, dünya, aləm.

18. əncüm - ot, kol -kos. Ulduzlar.

19. Bərat - kağız, məktub. Məhəmməd peyğəmbərə Allah tərəfindən

verilmiş vəhy.

20. Şəhd - bal.

21. Şəms - günəş.

22. Qəmər - ay.

23. Ruhi -rəvan - istəkli.

24. Tir - ox, güllə, dirək. Merkuri planeti.

25. Dövləti -cavidan - ədəbiyyət aləmi.

26. Ayinədan - güzgü çərçivəsi.

27. Haşimi - Məhəmməd peyğəmbərin ata nəslindən olan, haşimələr

sülaləsi.

28. Qüreyş - Məhəmməd peyğəmbərin qəbiləsi.

| Mahnının videosu |